Homo Computerus

Ανάμεσα στις διάφορες τάσεις στην επιστημονική κοινότητα υπάρχει και αυτή των λεγόμενων «ρεαλιστών», οι οποίοι θεωρούν ότι η βιοτεχνολογία είναι νομοτελειακά αναπόφευκτη με τον δρόμο που πήρε ο πολιτισμός μας. H γενετική δομή των ανθρώπων μπορεί να αλλάξει από μόνη της προς το χειρότερο (και μάλιστα αμετάκλητα) εξαιτίας της συνεχούς αύξησης της ραδιενέργειας και της χημικής ρύπανσης που προκαλεί η ανθρώπινη δραστηριότητα στον πλανήτη. Επίσης το κλίμα της Γης, το οποίο αποτέλεσε και τη γενεσιουργό αιτία της ζωής, έχει ήδη αρχίζει να αλλάζει προς το χειρότερο, με την αύξηση της θερμοκρασίας, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και την τρύπα του όζοντος να έχουν κάνει ήδη την επιβίωση των ανθρώπων πιο δύσκολη. Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και το πρόβλημα του υπερπληθυσμού, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι οι άνθρωποι θα αρχίσουν να αναζητούν μαζικά κατοικία σε αφιλόξενες περιοχές του πλανήτη (έρημοι, υποθαλάσσιες περιοχές) και αργότερα σε άλλους πλανήτες.

Άλλοι επιστήμονες αναπτύσσουν την άποψη ότι η νοημοσύνη που δημιουργείται με τη βοήθεια της βιοτεχνολογίας ίσως είναι απαραίτητη για να σωθεί το ανθρώπινο είδος από τον ίδιο του τον εαυτό! Πολλοί γενετιστές τις τελευταίες δεκαετίες θεωρούν ότι την ευθύνη για ορισμένες δυσλειτουργίες του ανθρώπου, όπως η ανάπτυξη επιθετικότητας, η αντικοινωνικότητα, η εγκληματικότητα κτλ., φέρουν συγκεκριμένα γονίδια, η απομόνωση των οποίων μπορεί να επιφέρει και την απάλειψη των δυσλειτουργιών αυτών. Έτσι θεωρούν ότι μια εξελιγμένη βιοτεχνολογικά φυλή θα μπορεί να κατανοήσει αλλά και να εργαστεί για τη σωτηρία του πλανήτη (και κατ’ επέκταση του εαυτού της) από τη δεινή θέση στην οποία τον έχει φέρει σήμερα.

Όσοι, αντίθετα, βλέπουν με κριτικό μάτι και επιφυλάξεις την εξέλιξη των βιο-υπολογιστών και της βιοτεχνολογίας γενικότερα θεωρούν ότι η χρήση της θα επιφέρει πολλαπλές αρνητικές συνέπειες στην ανθρώπινη κοινωνία και πολιτισμό. Πρώτα απ’ όλα η ανθρωπότητα θα χωριστεί στους έχοντες και κατέχοντες βιοτεχνολογία και σε αυτούς που δεν θα έχουν πρόσβαση σε αυτή. Όσοι έχουν τα απαιτούμενα χρήματα θα μπορούν να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες που θα προσφέρει η βιοτεχνολογία. Έτσι κάποιοι θα μπορούν να θεραπεύονται, να «ανανεώνονται» ή να επιμηκύνουν επ’ αόριστον τη ζωή τους τη στιγμή που άλλοι θα συνεχίσουν να πεθαίνουν είτε από ασθένειες που με τη βιοτεχνολογία θα μπορούν να θεραπευθούν είτε ‒ακόμη χειρότερα‒ από πείνα και εξαθλίωση. Με γοργά βήματα θα δημιουργηθούν, συνεπώς, στην ουσία δύο ανθρώπινα είδη, ενώ ταυτόχρονα η διαφορά τους θεωρείται βέβαιο ότι θα οδηγήσει και σε τρομακτική κοινωνική σύγκρουση.

Τα πλέον πειστικά και σοβαρά επιχειρήματα εναντίον της βιοτεχνολογίας προέρχονται από τους ανθρώπους που προβλέπουν πολύ σοβαρούς κινδύνους εναντίον της υγείας και της ασφάλειας του ανθρώπου. Υπογραμμίζουν τις αρνητικές συνέπειες που έχουν ήδη παρουσιαστεί σε περιπτώσεις όπου έγινε προσπάθεια να επιβληθεί η τεχνολογία/βιολογία/χημεία στη φύση (αναφέρουν τις περιπτώσεις του γνωστού φαρμάκου Prozac, των εμφυτευμάτων σιλικόνης στο γυναικείο στήθος, τα στερεοειδή, τα τεχνητά όργανα κτλ.) θέλοντας να δείξουν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου δεν θα δεχθεί εύκολα τεχνητές παρεμβάσεις (όσο προηγμένες και αν είναι) και ότι μια προσπάθεια για τοποθέτηση ενός βιο-μηχανισμού σε άνθρωπο ίσως προκαλέσει προβλήματα στα υπόλοιπα συστήματα του οργανισμού του, προκαλώντας μερικό ή και ολικό «μπλακάουτ». [496]

Θοδωρής Λαϊνάς, ΤΟ ΒΗΜΑ, 12/2/2006 (Διασκευασμένο κείμενο).

 

Δημοσιεύθηκε στην Γ΄ Λυκείου, Επιστήμη Τεχνολογία και χαρακτηρίσθηκε , , , , , . Αποθηκεύστε τον μόνιμο σύνδεσμο.